ՊԱՏՄԱԿԱՆ ԱԿՆԱՐԿ

Սաունաների մասին առաջին տեղեկությունը գտնվում է հին հույն պատմիչ Հերոդոտոսի աշխատություններում, ով մ.թ.ա. 400թ. նկարագրել է բաղնիքի առաջին նախատիպը։ Այն օգտագործվում էր սկյութ-սարմատական ցեղերի կողմից — գոլորշի սենյակի ազդեցությունը ձեռք է բերվել շիկացած հրդեհների և կանեփի սերմերի շնորհիվ:

Ամերիկայի հնդիկների մոտ բաղնիքը ծիսական նշանակություն է ունեցել և կարևոր դեր է խաղացել ծեսերի անցկացման գործում։ Բնիկ ամերիկացիների բաղնիքը մի վայր էր, որտեղ նրանք շփվում էին հոգիների հետ և մեդիտացիա էին անում՝ օգտագործելով հալյուցինոգեն հատկություններով խոտաբույսեր և սունկ:

Արևմտյան աշխարհում հայտնի սաունան ( շոգեբաղնիքը ) այսօր սկիզբ է առնում Հյուսիսային Եվրոպայից: Ֆինլանդիայում գրեթե յուրաքանչյուր տան մեջ կան ներկառուցված սաունաներ: Ֆինլանդիայի ամենահին հայտնի սաունաները պատրաստվում էին գետնին՝ լանջով փորված փոսերում և հիմնականում՝ այդ տարածքները ձմռանը օգտագործվում էր որպես բնակելի տարածքներ: Հետագայում սաունաներում ներկառուցվեցին բուխարիներ, որտեղ քարերը ջեռուցվում էին բարձր ջերմաստիճանում և ջուրը թափվելով տաք քարերի վրայով, առաջանում էր գոլորշի և արդյունքում, ժամանակի ընթացքում առաջացան ներկայիս սաունաները ( շոգեբաղնիքները ):

ՍԱՈՒՆԱՆ ՖԻՆԼԱՆԴԻԱՅՈՒՄ

Սաունաներն ընդհանուր առմամբ տարածված էին ամբողջ Եվրոպայում դեռևս միջնադարից: 1500-ական թվականներին սիֆիլիսի տարածման և հիվանդության հետագա վախի շնորհիվ սաունայի մշակույթը վերացավ մայրցամաքի մեծ մասում: Այդ առումով Ֆինլանդիան բացառություն էր, որտեղ չկարողացան ուժեղ հսկողություն տարածել, ինչի շնորհիվ սաունայի մշակույթը այսօր մեծապես ընկալվում է որպես ֆիննական:

Թեև սաունայի մշակույթը ներկայումս քիչ թե շատ կապված է ֆիննական մշակույթի հետ, սաունայի էվոլյուցիան միաժամանակ տեղի է ունեցել ինչպես Ֆինլանդիայում, այնպես էլ Բալթյան երկրներում:

Սաունան դարձավ շատ սիրված, հատկապես Սկանդինավիայում և երկրորդ աշխարհամարտից հետո Եվրոպայի գերմանախոս մարզերում: Գերմանացի զինվորները ծանոթացել էին Ֆինլանդիայի սաունաներին Խորհրդային Միության դեմ պայքարի ընթացքում՝ երկրորդ համաշխարհային պատերազմի խորհրդային ֆիննական ճակատում, որտեղ նրանք պայքարեցին նույն կողմում:

Պատերազմից հետո գերմանացի զինվորները սաունայի մշակույթը բերում են Գերմանիա և Ավստրիա, որտեղ այն ընդունելի դարձավ 20-րդ դարի երկրորդ կեսին: Գերմանական սաունայի մշակույթը նույնպես հայտնի դարձավ հարևան երկրներում, ինչպիսիք են Շվեյցարիան, Բելգիան, Նիդեռլանդները և Լյուքսեմբուրգը :